Dlaczego jedzenie lodów powoduje ból zębów?

Nadwrażliwość zęba spowodowana zimnem to bardzo przykry problem, który dotyczy nawet co trzeciego z nas. Dlatego naukowcy starają się znaleźć środek zaradczy badając funkcjonowanie naszych zębów. Jak donoszą w Science Advances, odkryli oni nową funkcję odontoblastów.

Te komórki odpowiadają za odczuwanie zimna

Odontoblasty to komórki wytwarzające zębinę, która jest bardzo ważną tkanką dla naszych zębów. Znajduje się ona pod szkliwem i tworzy powłokę, która otacza miazgę zębową zawierającą nerwy i naczynia krwionośne. Ochrania wrażliwą część zęba przed czynnikami zewnętrznymi. Badania sfinansowane głównie przez German Research Foundation i Howard Hughes Medical Institute doprowadziły do odkrycia, w jaki sposób odontoblasty odpowiadają za odczuwanie zimna. Badania pokazały ich nową, fascynującą funkcję i pozwalają lepiej zrozumieć jak ząb reaguje na zimno. Dzięki nim, być może możliwe będzie powstrzymanie bólu zęba poprzez bezpośrednie oddziaływanie na sensor bólu w naszych zębach.

Dlaczego ząb reaguje na zimno?

Wiele osób odczuwa silny ból zębów, kiedy są one narażone na zimno. Zdarza się to na przykład gdy jemy zimne lody. Powodów tego bólu może być kilka. Najprostszy z nich to dziura w zębie i niewyleczona próchnica. Inny powód to recesja dziąseł i odsłanianie szyjek zębowych, co częściej zdarza się osobom w podeszłym wieku. Niektórzy pacjenci chorzy na raka poddani chemioterapii z użyciem związków na bazie platyny doznają nadwrażliwości na zimno w całym organizmie. Nawet delikatny wietrzyk na twarzy powoduje u nich ekstremalny ból zębów, który może nawet zmuszać pacjentów do zaprzestania terapii.

Nadwrażliwość na zimno i badania na myszach

Ból zęba bardzo trudno jest zbadać. Szkliwo jest najtwardszą tkanką ludzkiego organizmu, poza tym próba badania na człowieku musiałaby się wiązać z otworzeniem zęba. Dlatego zespół naukowców przeprowadził eksperyment na myszach, których zęby trzonowe były borowane pod znieczuleniem. Myszy z uszkodzonymi zębami manifestowały ból swoim zachowaniem, na przykład piły trzy razy więcej słodzonej wody niż pozostałe. W poprzednich badaniach odkryte zostało białko TRPC5 kodowane przez gen TRPC5, występujący w wielu częściach ciała. Wiadomo o nim, że pośredniczy w przenoszeniu bólu powodowanego zimnem, dlatego badania skupiły się na tej proteinie.

Badaniu poddano genetycznie zmodyfikowane myszy, które nie miały genu TRPC5. Okazało się wtedy, że myszy z uszkodzonym zębem nie wykazywały zmienionego zachowania związanego z piciem wody i zachowywały się jak myszy bez uszkodzenia. To wystarczyło jako dowód, że czujnik temperatury TRPC5 przekazuje sygnał przez odontoblasty i wyzwala w nerwach odczuwanie bólu i nadwrażliwość na zimno. Efekt ten być może służy organizmowi do ochrony zęba przed dalszymi uszkodzeniami.

Ząb wrażliwy na zimno? Być może jest na to recepta!

Białko TRPC5 należy do grupy białek tworzących kanały w błonie biologicznej, przez które jony mogą być przepuszczane. Szczególnie w odpowiedzi na zimno białko TRPC5 otwiera kanały w błonie odontoblastów, umożliwiając innym molekułom, takim jak wapń, wejście i interakcję z komórką. Jeśli miazga jest zaogniona z powodu na przykład ubytku, TRPC5 jest w nadmiarze i powoduje zwiększony przepływ sygnału elektrycznego przez nerwy. Włókna nerwowe wychodzące z korzenia zęba biegną do mózgu, w którym ból jest odczuwany. Również kiedy dziąsła cofają się ze starości, zęby mogą stać się nadwrażliwe, ponieważ odontoblasty wyczuwają zimno w nowo odsłoniętych obszarach zęba. TRPC5 sprawia również, że komórki są aktywniejsze w zimnie.

Odkrycie zostało potwierdzone przez badanie na usuniętym ludzkim zębie, co było bardzo wymagające technicznie. Grupie badawczej udało się zidentyfikować też farmaceutyczny środek minimalizujący wrażliwość zębów na zimno. Do tej pory od wieków używano na ból zęba oleju goździkowego. Aktywny składnik tego oleju to eugenol, który blokuje działanie TRPC5. Pasty do zębów z zawartością eugenolu są już dostępne na rynku, jednak odkrycie pozwoli na rozwinięcie innych potencjalnych sposobów na leczenie nadwrażliwych zębów. Takim zastosowaniem mogłoby być na przykład systematyczne leczenie chorych poddawanych chemioterapii powodującej ekstremalną nadwrażliwość na zimno.

Źródło: https://news.harvard.edu/